Prace na wysokościach to zadania niebezpieczne, związane z ryzykiem upadku. Ten z kolei może zakończyć się poważnym uszczerbkiem na zdrowiu a w najgorszym wypadku nawet śmiercią. Dlatego też niezwykle ważne jest zachowanie zwiększonej ostrożności i odpowiednie zabezpieczenie pracowników podczas prac na wysokości. Podpowiadamy co zrobić, by praca na wysokości była wydajna i bezpieczna.
Praca na wysokości w rozumieniu przepisów prawa
Prace na wysokościach mogą mieć różnorodny charakter. Zgodnie z nim należy stosować środki ochrony indywidualnej bądźśrodki ochrony zbiorowej chroniące przed upadkiem z wysokości. Prace na wysokości mogą być czynnościami budowlanymi, pracami wykończeniowymi, konserwatorskimi, montażowymi lub rozbiórkowymi.
Definicję pracy na wysokości podaje Rozporządzenie Ministra Pracy oraz Polityki Społecznej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. I tak też praca na wysokości to każda praca, która jest wykonywana na powierzchni znajdującej się na wysokości co najmniej 1 metra nad poziomem podłogi lub ziemi. Należy także zaznaczyć tutaj, że jako pracę na wysokości nie uznaje się zadań i robót wykonywanych na powierzchniach osłoniętych ze wszystkich stron do wysokości co najmniej 1,5 m pełnymi ścianami lub ścianami z oknami oszklonymi. W przypadku powierzchni osłoniętych, bez znaczenia pozostaje na jakiej wysokości nad ziemią się one znajdują. Wyjątek stanowią również powierzchnie wyposażone w inne stałe konstrukcje lub urządzenia chroniące pracownika przed upadkiem z wysokości.
Formalne sposoby ochrony pracowników
Zapewnienie pracownikom odpowiedniej ochrony podczas prac na wysokości leży w bezpośrednim obowiązku pracodawcy. Ma on tutaj do wyboru zarówno szeroki wachlarz środków ochrony indywidualnej i zbiorowej, jak również regulacji i zaleceń formalnych, które mogą uczynić pracę na wysokości bezpieczniejszą. Jednym z takich formalnych zabezpieczeń jest zapewnienie odpowiedniego nadzoru kierownika lub brygadzisty nad pracownikami wykonującymi roboty na wysokości. Nadzór taki pozwoli mieć pod kontrolą przestrzeganie wszystkich przepisów dbających o bezpieczeństwo pracowników, ale również pomoc w razie jakichkolwiek problemów. Oprócz tego bardzo ważny jest instruktaż i szkolenie stanowiskowe.
Odpowiednio przeszkolony pracownik, który wie jak skutecznie i bezpiecznie wykonywać swoje zadania, jest mniej narażony na ewentualny wypadek w pracy. Z tego samego powodu ważne jest także doszkalanie pracowników, wysyłanie ich na kursy i szkolenia z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy. Pracodawca powinien także zatroszczyć się o regularne kierowanie pracowników na badania lekarskie i wysokościowe. Stosowanie sprzętu mającego zabezpieczyć pracowników podczas prac na wysokościach to nie wszystko. Ważne jest, aby pracownicy wiedzieli, jak w efektywny sposób użytkować taki sprzęt.
Środki ochrony indywidualnej i zbiorowej chroniące przed upadkiem z wysokości
Przy wyborze środków ochrony pracowników przez upadkiem z wysokości należy dobrać zabezpieczenie adekwatne do rodzaju wykonywanych prac, możliwości jego montażu i efektywnego wykorzystania oraz potrzeby mobilności pracowników. Wszystkie te czynniki pozwolą pracować efektywnie i bezpiecznie. Spośród środków ochrony zbiorowej do wyboru są między innymi poręcze, siatki, balustrady oraz balustrady z krawężnikiem, a także rusztowania, siatki bezpieczeństwa i siatki ochronne. Natomiast jako środki ochrony indywidualnej można wybrać pasy bezpieczeństwa i szelki bezpieczeństwa, amortyzatory spadania i urządzenia samoblokujące. Każde z tych urządzeń ma swoje niewątpliwe wady i zalety. Środki ochrony zbiorowej pozwalają jednocześnie zabezpieczyć kilku lub nawet kilkunastu pracowników i są chętnie stosowane, gdy nie ma możliwości zamocowania środków ochrony indywidualnej w stałych elementach konstrukcyjnych. Natomiast środki ochrony indywidualnej zalecane są przy pracach na dużych wysokościach dla pojedynczych pracowników. Dobór odpowiedniego zabezpieczenia jest kluczem do bezpieczeństwa pracowników.