W wielu zawodach i podczas wykonywania licznych prac, najbardziej narażoną na urazy częścią ciała jest głowa. Dlatego istotne jest odpowiednie jej zabezpieczenie. Do dyspozycji pracodawcy, na którym spoczywa obowiązek zabezpieczenia głowy pracownika, jest wiele skutecznych środków ochrony indywidualnej. To one odpowiednio zabezpieczą głowę podczas pracy. Jednak jaką ochronę wybrać, by była ona skuteczna i odpowiednia?
Rodzaje środków ochrony głowy pracowników
Kodeks pracy nakłada na pracodawcę bezwzględny obowiązek zadbania o bezpieczeństwo pracownika oraz wyposażenie go w niezbędne środki ochrony indywidualnej. Podstawową sprawą, o jakiej należy pamiętać dobierając metodę ochrony głowy pracownika, jest aby była ona dostosowana do okoliczności, potrzeb i rodzaju wykonywanej pracy. Tak więc do wyboru pracodawca posiada:
- kaski
- kaski z osłoną na twarz
- hełmy
- czapki ochronne
Zagrożenia w miejscu pracy
Znacznie ważniejsza niż wygląd i forma, jest funkcjonalność ochrony głowy. Dlatego też przede wszystkim należy pamiętać, że kaski, hełmy i czapki, muszą chronić pracownika przed:
- spadającymi przedmiotami,
- uderzeniem głową o różne obiekty znajdujące się na stanowisku pracy,
- poprzecznymi siłami ściskającymi,
- odpryskami stopionego metalu,
- rozlewającymi się substancjami chemicznymi,
- otwartym płomieniem,
- porażeniem prądem.
Dobór odpowiedniej ochrony głowy pracownika
W zależności od konkretnego stanowiska pracy, pracownik może mieć do czynienia z różnorodnymi zagrożeniami. Ważne jest, aby mieć świadomość wszystkich tych zagrożeń i dokładnie pod ich kątem dobrać odpowiednią ochronę, decydując czy niezbędny jest hełm, kask, a może jedynie czapka ochronna. Od tego wyboru zależy zarówno bezpieczeństwo, jak i komfort pracy. Aby praca w zabezpieczeniu głowy była bezpieczna i wygodna należy wziąć pod uwagę następujące czynniki:
- czas przebywania przez pracownika w strefie niebezpiecznej,
- rodzaj wykonywanej pracy,
- typy i rodzaje zagrożeń,
- częstotliwość stykania się z zagrożeniami przez pracownika,
- stopień uciążliwości wykonywanej pracy,
- sposób wentylacji pomieszczeń,
- średnia temperatura panująca w miejscu pracy,
- ograniczenia nakładane przez konkretną formę ochrony głowy,
- pozycja w jakiej pracownik wykonuje swoją pracę,
- potrzeba przemieszczania się przez pracownika.
Gdzie niezbędne jest użycie kasków i hełmów ochronnych?
W polskim prawodawstwie funkcjonują przepisy, które regulują użycie środków ochrony indywidualnej. Zawarto w nich również zapis o tym, w jakich sytuacjach i przy których pracach niezbędne jest użycie kasków i hełmów ochronnych. Należą do nich:
- prace budowlane, szczególnie na rusztowaniach i w ich sąsiedztwie, przy wznoszeniu i demontażu szalowania, przy rozbiórkach obiektów budowlanych, prace montażowe i instalacyjne,
- prace w bezpośrednim sąsiedztwie urządzeń do podnoszenia, dźwigów i przenośników,
- prace na mostach, konstrukcjach stalowych, masztach, wieżach, stalowych konstrukcjach hydraulicznych, wielkich piecach, w stalowniach, walcowniach, w stacjach energetycznych, prace przy kotłach i ich instalacjach,
- prace w stoczniach okrętowych.
Kaski jako środek ochrony indywidualnej
Kaski są stosowane w celu skutecznej ochrony głowy pracownika. Najczęściej stosuje się je na budowie oraz w firmach produkcyjnych. Kaski skutecznie zabezpieczają przed urazami mechanicznymi, wywołanymi uderzeniami spadających lub przemieszczających się przedmiotów. Najczęściej wykonane są z poliuretanu. Sprzęt lepszej jakości zapewnia wysokie bezpieczeństwo użytkowania i daje gwarancję producenta.
Kaski ochronne wyposażone są w odpowiednio dostosowany system wentylacji. Często producent kasku daje możliwość połączenia go z innymi środkami ochrony indywidualnej, takimi jak na przykład nauszniki czy okulary lub gogle ochronne. Warto zwrócić uwagę, aby kask posiadał regulację w jego tylnej części, pozwoli to precyzyjnie dostosować jego wielkość. Ponadto kask powinien spełniać normy BHP oraz normy PN-EN 397: Przemysłowe hełmy ochronne, PN-EN 812: Przemysłowe hełmy lekkie oraz PN- EN 14052: Wysokoskuteczne przemysłowe hełmy ochronne. Normy te stawiają wysokie wymagania dotyczące środków ochrony indywidualnej głowy, między innymi w zakresie rodzaju materiałów użytych do produkcji, parametrów konstrukcyjnych, odporności na działanie płomienia, odporności na przebicie czy stopnia amortyzacji. Informacja o zgodności kasku z normą jest gwarancją jakości.