Miejsca niebezpieczne są obecne w wielu zakładach pracy. Tymczasem przepisy prawa narzucają na pracodawcę obowiązek odpowiedniego ich oznakowania i zabezpieczenia. Podpowiemy jak zrobić to prawidłowo.
Miejsca uznane za szczególnie niebezpieczne
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 roku w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. 2003 r. Nr 169, poz. 1650), przez miejsca i strefy niebezpieczne należy rozumieć „miejsce na terenie zakładu pracy, w którym występują zagrożenia dla zdrowia lub życia pracowników”, w tym również „przestrzeń wokół urządzenia lub stanowiska pracy, w której wszyscy przebywający narażeni są na ryzyko urazu, utraty zdrowia lub życia”. Miejsca takie należy w odpowiedni sposób zabezpieczyć zależnie od tego, jaki typ zagrożenia stwarzają.
Przede wszystkim miejsca zagrażające pracownikom i osobom przebywającym na terenie zakładu powinny być oznaczone wyraźnymi oraz widocznymi barwami i znakami. Te natomiast są ściśle określone we wspomnianym wcześniej rozporządzeniu oraz w Polskich Normach. Jeżeli natomiast zastosowane oznakowanie nie jest wystarczające, miejsca zagrażające bezpieczeństwu powinny być wyłączone z użytkowania przy użyciu wygrodzeń lub barierek. Otwory i zagłębienia powinny zostać zamknięte przy użyciu odpowiednich pokryw. Jeśli nie ma takiej możliwości miejsce powinno być wyraźnie oznakowane i ogrodzone.
Najpopularniejsze i najskuteczniejsze metody zabezpieczania miejsc niebezpiecznych obejmują:
- odgradzanie przejść, w których pracują wózki widłowe
- zapobieganie dostępu do miejsc, w których trwają prace konserwacyjne
- odseparowanie miejsc, w których toczą się prace na wysokościach
- absolutny zakaz wstępu do obszarów skażonych wyciskiem toksycznych substancji
- zagwarantowanie jasnych i czytelnych komunikatów zwiększających bezpieczeństwo w zakładzie pracy
Pracodawca i specjalista do spraw BHP mają szeroki wachlarz rozwiązań, które mogą być zastosowane w celu zabezpieczenia stref zagrażających pracownikom. Zaliczają się do nich między innymi:
- barierki odgradzające – zapewniające długi okres eksploatacji dzięki odporności materiałów i solidnemu wykonaniu. Barierki są łatwe w łączeniu i dzięki temu można dostosować wielkość odgradzanego obszaru do własnych potrzeb
- pachołki – najpopularniejsza metoda odgradzania miejsc, w których niezbędne jest ograniczenie ruchu pojazdów. Dodatkowo mogą być one zaopatrzone w rozwijaną taśmę ostrzegawczą co jeszcze zwiększa ich efektywność działania
- płotki rozstawne – wyjątkowo lekkie i mobilne, dzięki temu nadają się idealnie do transportowania. Wyjątkowo skuteczne przy zabezpieczaniu studzienek różnego typu
- słupki z taśmą odgradzającą – wyposażone są w stabilną podstawę i zaopatrzone w kasetę z taśmą samozwijającą. Nadają się do odgradzania powierzchni zarówno na wolnym powietrzu, jak i w budynkach
- kasety ścienne z taśmą odgradzającą – w kasecie znajduje się rozwijana taśma zakończona zapięciem lub magnesem. Doskonale sprawdzają się w sytuacji, kiedy niezbędne jest zablokowanie dostępu do stanowisk pracy czy ograniczanie przejść Ponadto taśmy mogą zostać wyposażone w napisy czy oznakowania, aby zwiększyć ich skuteczność
Wszelkie miejsca, do których pracownicy mają dostęp w trakcie pracy, a gdzie istnieje możliwość upadku, kolizji z przeszkodami, czy spadania przedmiotów, powinny być wyraźnie oznakowane skośnymi pasami. Zgodnie z przepisami prawa, pasy te muszą mieć kolory naprzemiennie żółty i czarny lub czerwony i biały. Samoprzylepne pasy idealnie nadające się do zabezpieczania miejsc niebezpiecznych są łatwe do kupienia w każdym sklepie ze artykułami BHP.
W niektórych miejscach istnieje również potrzeba zabezpieczenia przestrzeni przy użyciu daszku ochronnego. Są to w szczególności miejsca takie, jak przejazdy, przejścia czy stanowiska pracy będące w zakresie strefy niebezpiecznej.
Ważne jest również, aby strefa niebezpieczna była w sposób widoczny oznakowana wizualnie. Służą do tego różnorodne tablice ostrzegawcze, przykładowo „roboty na wysokości” lub „uwaga niebezpieczeństwo”, oraz oświetlenie ostrzegawcze (wyjątkowo ważne w porze nocnej).