Prace na wysokościach to jedne z najniebezpieczniejszych czynności, jakie mogą być wykonywane w pracy zawodowej. Prace te wymagają ogromnego skupienia, precyzji ruchów i uwagi. A przede wszystkim dobrego i sprawnego zabezpieczenia przed upadkiem. Nawet największa ostrożność może nie być wystarczająca w przypadku prac na wysokościach. Dlatego tak ważne jest stosowanie przez pracowników odpowiedniego zabezpieczenia. Jednak jakie wybrać i jak je stosować? Ponadto kiedy zachodzi taka potrzeba? Postaramy się odpowiedzieć na te pytania.
Formy ochrony pracowników podczas prac na wysokościach
W czasie prowadzenia prac na wysokości istnieje kilka możliwości zabezpieczenia pracowników. Przede wszystkim stosowany jest szereg procedur i przepisów, które mają na celu zapobieganie upadkom z wysokości. Jednak nawet najbardziej dokładne i restrykcyjne przepisy nie uchronią przed błędem ludzkim, który może się wydarzyć. W takiej sytuacji niezbędne są inne, dodatkowe zabezpieczenia, którymi są zarówno środki ochrony indywidualnej, jak i środki ochrony zbiorowej. Wszystkie mogą być z powodzeniem stosowane oddzielnie a dla większej pewności i lepszej ochrony – również wzajemnie się dopełniając.
Wymogi formalne przy pracy na wysokości
Przestrzeganie przepisów i zasad bezpieczeństwa podczas prac na wysokościach ma ogromne znaczenie. Skutki niedbalstwa lub chwilowej nieuwagi mogą być tragiczne w skutkach. Dlatego tak ważne jest odpowiednie przeszkolenie pracowników w tym zakresie, ich świadomość zagrożenia i dyscyplina w przestrzeganiu przepisów. Oprócz kursów BHP i szkoleń stanowiskowych, bardzo duże znaczenie w zachowaniu bezpieczeństwa pracy ma nadzór kierownika lub brygadzisty nad wykonywanymi czynnościami. Ponadto pracownicy wykonujący czynności służbowe na wysokościach powinni mieć aktualne badania lekarskie oraz wysokościowe. Wszelkie zaburzenia równowagi czy zaburzenia widzenia wykluczają pracownika z możliwości wykonywania tego typu pracy. Również stosowanie środków ochrony indywidualnej oraz środków ochrony zbiorowej jest koniecznością. Ważne jest jednak, aby pracownicy byli dokładnie przeszkoleni z zakresu użytkowania sprzętu, aby mógł on im służyć efektywnie. Zadbanie o odpowiednie wyposażenie pracowników i zabezpieczenie miejsca pracy leży w obowiązkach pracodawcy.
Środki ochrony zbiorowej – zabezpieczenie pracownika przy pracy na wysokościach
Środki ochrony zbiorowej są równie efektywne co środki ochrony indywidualnej, jednak mogą być stosowane w innych przypadkach. Mają zarówno swoje zalety, jak i pewne ograniczenia. Przede wszystkim ważne jest to, że przy stosowaniu środków ochrony zbiorowej jednocześnie zabezpieczonych jest kilku lub nawet kilkunastu pracowników. Dodatkowo mogą być one stosowane wszędzie tam, gdzie ważna jest swoboda ruchów i nie ma możliwości mocowania uprzęży lub innych tego typu zabezpieczeń.
Środki ochrony zbiorowej powinny być stosowane zawsze, gdy prace wykonywane są na poziomie powyżej 1 metra nad poziomem podłogi. Do środków ochrony zbiorowej zalicza się poręcze, siatki, balustrady oraz balustrady z krawężnikiem a także rusztowania, siatki bezpieczeństwa i siatki ochronne.
Środki ochrony indywidualnej – chroń osoby pracujące na wysokościach
Jak już wspomniano wcześniej, środki ochrony indywidualnej sprawdzają się zarówno jako samodzielne zabezpieczenie, jak i jako dopełnienie środków ochrony zbiorowej. Zabezpieczenie chroniące pracowników pracujących na wysokości powinno być dopasowane do warunków, charakteru pracy oraz ewentualnej potrzeby mobilności podczas wykonywania prac na wysokości.
Spośród sprzętu o różnych parametrach i skuteczności, do wyboru są pasy bezpieczeństwa i szelki bezpieczeństwa, amortyzatory spadania i urządzenia samoblokujące. Zarówno amortyzatory spadania, jak i pasy oraz szelki bezpieczeństwa, są mocowane do linek bezpieczeństwa, które powinny być zakotwiczone w stałych elementach konstrukcji. Natomiast urządzenia samoblokujące mocowane są pomiędzy linką bezpieczeństwa a punktem mocowania do elementów stałych konstrukcji. Ponadto dają one możliwość poruszania się w promieniu 5 metrów, przy czym blokują się w razie ewentualnego spadania pracownika z wysokości.